Λογοθεραπεία

 Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την πρόληψη, την αξιολόγηση και την παρέμβαση διαταραχών της επικοινωνίας (λεκτικής και μη), του λόγου, της ομιλίας, της φωνής και της μάσησης – κατάποσης. Η υπόσταση αυτών των διαταραχών δύναται να είναι νευρολογική, εξελικτική ή λειτουργική. Οι παρεμβάσεις της αφορούν τόσο την παιδική κι εφηβική ηλικία ενός ατόμου, όσο και την ενήλικη ζωή του. Σε ποιες διαταραχές παρεμβαίνει η λογοθεραπεία; Σε παιδιά κι εφήβους που παρουσιάζουν:

• Εξελικτικές Φωνολογικές Διαταραχές: μη οργανωμένο φωνολογικό σύστημα
• Εξελικτικές Γλωσσικές Διαταραχές: γραμματικά, συντακτικά και μορφολογικά λάθη, ελλιπές λεξιλόγιο
• Διαταραχές στη Ροή της Ομιλίας: Τραυλισμός, Ταχυλαλία
• Διαταραχές Επικοινωνίας που οφείλονται σε Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή (Αυτισμός, Σύνδρομο Asperger), Βαρηκοΐα ή Κώφωση, Σύνδρομα ή Νοητική Υστέρηση
• Νευρολογικές Διαταραχές (εγγενείς ή επίκτητες από Κρανιοεγκεφαλικές Κακώσεις, Νεοπλασματικές Ασθένειες κ.α.):Εγκεφαλική Παράλυση, Δυσαρθρία, Δυσπραξία
• Διαταραχές Σίτισης-Κατάποσης: Δυσφαγία
• Γναθοπροσωπικές Δυσμορφίες και Δυσπλασίες της Στοματικής Κοιλότητας και του Προσώπου

Ακόμη οι λογοθεραπευτικές παρεμβάσεις απευθύνονται και σε ενήλικες με:

• Διαταραχές Φωνής: Δυσφωνίες
• Διαταραχές στη Ροή της Ομιλίας: Τραυλισμός, Ταχυλαλία
• Νευρολογικές Διαταραχές (από Εγκεφαλικά Επεισόδια, Κρανιοεγκεφαλικές Κακώσεις, Εκφυλιστικές Νευρολογικές Παθήσεις κ.α.): Αφασία, Δυσαρθρίες, Δυσπραξία, Γνωστικές Διαταραχές –Άνοια
• Διαταραχές Σίτισης-Κατάποσης: Δυσφαγία
• Λαρυγγεκτομή
• Βαρηκοΐα ή Κώφωση

Πότε ο γονιός πρέπει να αναζητήσει βοήθεια;

   Τόσο οι γονείς όσο και οι παιδαγωγοί που έρχονται σε επαφή με το παιδί είναι καλό να παρατηρούν την εξέλιξη του προφορικού του λόγου ώστε να αντιλαμβάνονται εγκαίρως πιθανές δυσκολίες που υπάρχουν. Αφενός, δε χρειάζεται να πανικοβάλλονται, αφετέρου πρέπει να απευθύνονται σε κάποιον ειδικό λογοθεραπευτή όταν το παιδί συστηματικά και για μεγάλο διάστημα παρουσιάζει:

Λόγος

• Δυσκολία στο σχηματισμό προτάσεων
• Δυσκολία περιγραφής μίας έννοιας ή ενός αντικειμένου
• Δυσκολία στην αφήγηση ενός γεγονότος, των νέων της ημέρας ή μιας ιστορίας-παραμυθιού
• Δυσκολία στην έναρξη αλλά και τη διατήρηση διαλόγου
• Ελλιπείς ή λανθασμένες γραμματικές και συντακτικές δομές
• Ελλιπές λεξιλόγιο
• Δυσκολία στην κατανόηση εντολών και προτάσεων

Άρθρωση / Ομιλία

• Λανθασμένη παραγωγή λέξεων όσον αφορά τους ήχους
• Αντικατάσταση ήχων μίας λέξης με άλλους
• Αφαιρεί ή προσθέτει συλλαβές στις λέξεις
• Δυσκολία στην παραγωγή σωστών αρθρωτικά φράσεων και προτάσεων

Ροή Ομιλίας

• Επαναλαμβάνει ήχους ή συλλαβές μίας λέξης
• Μπλοκάρει κατά την άρθρωση μίας λέξης ή στη γενικότερη παραγωγή του λόγου
• «Τραβάει» ήχους μίας λέξης
• Κολλάει σε συγκεκριμένους ήχους
• Μιλάει πολύ γρήγορα, χωρίς παύσεις, παραμορφώνοντας ήχους και συλλαβές

Γιατί χρειάζεται έγκαιρη λογοθεραπευτική παρέμβαση;

   Ο λόγος είναι το βασικότερο μέσο επικοινωνίας για τον άνθρωπο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα παιδιά καθώς μεγαλώνουν να κατακτούν ομαλά όλα τα εξελικτικά στάδια του προφορικού λόγου. Αν, όμως, παρουσιάζουν δυσκολίες στο λόγο ή στην ομιλία τους, κατ’ επέκταση επηρεάζεται αρνητικά και η επικοινωνία τους με το γύρω περιβάλλον: οικογένεια, ομήλικοι, σχολείο κ.α. Είναι υψίστης σημασίας, λοιπόν, οι δυσκολίες αυτές να εκτιμηθούν από κάποιον ειδικό όσο νωρίτερα γίνεται ώστε στη μελλοντική τους εξέλιξη να μη δημιουργήσουν επιπλέον δυσκολίες και σε άλλους τομείς της ζωής των παιδιών, όπως ο γνωστικός, ο μαθησιακός, ο επικοινωνιακός και ο συναισθηματικός.

Γιατί χρειάζεται να αποκατασταθούν οι δυσκολίες του προφορικού λόγου μέχρι το τέλος του νηπίου;

   Ο λόγος, η ομιλία και η επικοινωνία είναι άμεσα συνδεδεμένα με τις μαθησιακές δεξιότητες που καλείται να αναπτύξει και να κατακτήσει το παιδί ξεκινώντας το δημοτικό. Είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν εγκαίρως οι όποιες δυσκολίες του προφορικού λόγου του παιδιού γιατί με τη μετάβασή του στην Α’ δημοτικού οι δυσκολίες αυτές θα γίνουν εμφανείς και θα επηρεάσουν αρνητικά τη μαθησιακή του εξέλιξη και κατάκτηση τόσο στην ανάγνωση και τη γραφή όσο και την παραγωγή γραπτού λόγου. Επιπλέον καθώς το παιδί θα αντιλαμβάνεται πλήρως τις δυσκολίες του, θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην αλληλεπίδραση του με τους συμμαθητές του και κατά συνέπεια στον ψυχοσυναισθηματικό του κόσμο.

Πώς ξεκινά ένα λογοθεραπευτικό πρόγραμμα παρέμβασης;

   Αρχικά πραγματοποιείται μία συνάντηση για να συζητηθούν οι λόγοι για τους οποίους χρειάζεστε τη συμβολή του ειδικού. Επιπλέον λαμβάνεται το λογοπαθολογικό ιστορικό του ατόμου το οποίο συμπεριλαμβάνει ιδιαίτερα σημαντικές πληροφορίες τόσο για την εκτίμηση των δυσκολιών που παρουσιάζει όσο και για το πρόγραμμα παρέμβασης που θα ακολουθήσει. Στη συνέχεια πραγματοποιείται η αξιολόγηση του προφορικού του λόγου. Εν τέλει ο λογοθεραπευτής κρίνει τις ανάγκες που προκύπτουν από τη λογοθεραπευτική αξιολόγηση και προτείνει ένα ανάλογο θεραπευτικό πρόγραμμα.

Ποια είναι η συχνότητα των λογοθεραπευτικών συνεδριών και για πόσο χρονικό διάστημα θα διαρκέσουν;

   Ο αριθμός των λογοθεραπευτικών συνεδριών προκύπτει από τον αριθμό και τη φύση των δυσκολιών του ατόμου. Συνήθως κρίνεται από μία έως τρεις συνεδρίες σε εβδομαδιαία βάση. Η διάρκεια της συνολικής παρέμβασης εξαρτάται ανάλογα με τους ρυθμούς μάθησης του ατόμου και τη σοβαρότητα των δυσκολιών του.