Εργοθεραπεία

Εργοθεραπεία είναι η επιστήμη που έχει ως στόχο να καταστήσει το άτομο ικανό και λειτουργικό να εκτελέσει όλες τις δραστηριότητες που χρειάζεται στη ζωή του. Οι δραστηριότητες αυτές περιλαμβάνουν:

Δραστηριότητες καθημερινής ζωής (π.χ. ντύσιμο, γδύσιμο, προσωπική υγιεινή, αυτοοργάνωση κ.α.)
Παραγωγικές δραστηριότητες (π.χ. σχολείο, εργασία κ.α.)
Ψυχαγωγικές δραστηριότητες (π.χ. παιχνίδι, ελεύθερος χρόνος κ.α.)

Πότε ένα παιδί πρέπει να ακολουθήσει πρόγραμμα εργοθεραπευτικής παρέμβασης;

Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Σύλλογο Εργοθεραπευτών, πρέπει να αναζητήσετε εργοθεραπευτική αξιολόγηση αν το παιδί σας παρουσιάζει κάποιες από τις παρακάτω δυσκολίες:

Δεν ξέρει πώς να παίξει με τα παιχνίδια του
Δυσκολεύεται να αυτοεξυπηρετηθεί. Δεν έχει δηλαδή, ανάλογα με την ηλικία του, τις κατάλληλες δεξιότητες ώστε να φάει μόνο του, να βάλει τα ρούχα ή τα παπούτσια του, να πάει στην τουαλέτα κλπ.
Μοιάζει αδύναμο, έχει δηλαδή ελαττωμένο μυϊκό τόνο
Πέφτει εύκολα κάτω
Δυσκολεύεται να πετάξει/πιάσει μπάλα
«Τρακάρει» πάνω σε άλλους ή σε έπιπλα
Χτυπάει εύκολα, επειδή δυσκολεύεται να εκτιμήσει τη θέση του σώματός του στο χώρο
Σπάει συχνά τα παιχνίδια του από αδεξιότητα
Δεν του αρέσει/δυσκολεύεται να πηδάει, να κάνει κούνια κ.α.
Είναι υπερκινητικό και δεν μπορεί να ησυχάσει
Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί ή συγκεντρώνεται υπερβολικά σε μία δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να μεταβεί σε άλλη
Έχει δυσκολίες στον ύπνο
Δεν του αρέσουν οι αγκαλιές, το μπάνιο, το κόψιμο των νυχιών ή το κούρεμα των μαλλιών.
Είναι πολύ ευαίσθητο σε οσμές, γεύσεις, θορύβους ή αγγίγματα.
Αποφεύγει την παιδική χαρά.
Χρειάζεται περισσότερη εξάσκηση από άλλα παιδιά για να μάθει καινούρια πράγματα
Δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο, να κάνει πάζλ ή να κόψει με το ψαλίδι
Αντιστρέφει γράμματα και αριθμούς, δεν αφήνει διαστήματα μεταξύ των γραμμάτων και των λέξεων που γράφει, συνήθως στην Α΄ δημοτικού
O γραφικός του χαρακτήρας είναι πολύ κακός
Δεν πιάνει σωστά το μολύβι
Κουράζεται εύκολα με τις σχολικές του εργασίες
Δυσκολεύεται να ακολουθήσει προφορικές οδηγίες
Έχει μειωμένη αυτοπεποίθηση στη διεκπεραίωση δραστηριοτήτων

Τι πρέπει να γίνει για να ξεκινήσει ένα παιδί πρόγραμμα εργοθεραπευτικής παρέμβασης;

Αρχικά χρειάζεται να διερευνηθεί κατά πόσο ένα παιδί χρήζει εργοθεραπευτικής παρέμβασης. Αυτό γίνεται μέσα από την αξιολόγηση των ικανοτήτων και των δυσκολιών που παρουσιάζει το παιδί στους ανάλογους τομείς, συγκριτικά πάντα με τη χρονολογική του ηλικία. Η διαδικασία αυτή μπορεί να διαρκέσει μία ή δύο συνεδρίες. Έπειτα, με βάση τα δεδομένα που προκύπτουν από την αξιολόγηση τίθενται οι θεραπευτικοί στόχοι, με σκοπό την ενίσχυση των δυσκολιών που παρατηρήθηκαν.

Κάθε πότε χρειάζεται να έρχεται το παιδί και για πόσο χρονικό διάστημα;

Η συχνότητα των συνεδριών εξαρτάται από τη φύση των δυσκολιών του κάθε παιδιού. Οι συνεδρίες πραγματοποιούνται από μία έως τρεις φορές την εβδομάδα. Η διαδικασία ολοκληρώνεται όταν έχουν εκπληρωθεί οι στόχοι, δηλαδή όταν έχουν γενικευτεί όχι μόνο στο θεραπευτικό χώρο, αλλά και στα υπόλοιπα περιβάλλοντα που κινείται το παιδί (σπίτι, σχολείο, κοινωνικοί χώροι κ.α.)

Τι υλικά χρησιμοποιεί ένας εργοθεραπευτής;

Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την επίτευξη αισθητικοκινητικών δεξιοτήτων (π.χ. αδρή και λεπτή κίνηση, οπτικοκινητικός συντονισμός, ισορροπία κλπ.)είναι κούνιες, τραμπολίνο, μπάλες, σκοινιά, σκαλοπάτια, στεφάνια, κώνοι, χάντρες, παζλ, τουβλάκια, επιφάνειες αφής, πλαστελίνες, υλικά ζωγραφικής κ.α. Επίσης ο εργοθεραπευτής χρησιμοποιεί εκπαιδευτικό υλικό και επιτραπέζια παιχνίδια για να καλλιεργήσει γνωστικές δεξιότητες, όπως εστίαση προσοχής, μνήμη, προσανατολισμό, αλλά και κοινωνικές όπως συνεργασία, τήρηση κανόνων κ.α. Άλλωστε, επειδή η εργοθεραπεία χρησιμοποιεί τις καθημερινές δραστηριότητες του ατόμου για να εκπληρώσει τους στόχους της, μαζί με λίγη φαντασία οποιοδήποτε υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί θεραπευτικά (π.χ. τα μανταλάκια για ενδυνάμωση δακτύλων).

Πως η εργοθεραπεία συμβάλλει στις γραφοκινητικές δεξιότητες του παιδιού;

Μέσα από την εργοθεραπεία το παιδί μαθαίνει να έχει καλό οπτικοκινητικό συντονισμό και λεπτή κίνηση. Δύο δεξιότητες που σχετίζονται άμεσα με τη γραφή. Η λεπτή κίνηση θα το βοηθήσει να κρατά με λειτουργική λαβή το μολύβι, να το χειρίζεται επιδέξια, να σχεδιάζει ευανάγνωστα σχήματα και γράμματα και να γράφει με καλή ροή και ταχύτητα. Ο οπτικοκινητικός συντονισμός θα το βοηθήσει στην οριοθέτηση των σχεδίων (γράμματα) σε συγκεκριμένο πλαίσιο, δηλαδή στη γραμμή του τετραδίου.

Γιατί είναι σημαντικό για ένα παιδί να έχει καλή εστίαση προσοχής;

Η εστίαση της προσοχής είναι μια πολύ σημαντική δεξιότητα που χρειάζεται να έχει το κάθε παιδί προκειμένου να μπορεί να μαθαίνει εύκολα και γρήγορα. Συνδέεται άμεσα με την μνήμη και συνεπώς με όλη την διαδικασία της μάθησης.