Οι παρακάτω πληροφορίες αναφέρονται στα αναπτυξιακά στάδια κατάκτησης του προφορικού λόγου. Ενδεικτικά, με βάση τη χρονολογική ηλικία του παιδιού σας μπορείτε να εντοπίσετε την αναμενόμενη ανάπτυξη του προφορικού του λόγου.
Έως 3ων χρονών
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
Κατανοεί απλές έννοιες του χώρου όπως μέσα, πάνω, κάτωΚατανοεί την άρνηση (όχι, δεν)
Κατανοεί αρκετές αντωνυμίες (μου, σου, αυτός, εγώ, εσύ κλπ)
Κατανοεί απλές ποσοτικές έννοιες (όλα , ένα, λίγα, πολλά)
Γνωρίζει μεγάλο/ μικρό
Κατανοεί τη χρήση των αντικειμένων
Κατανοεί απλές αντίθετες περιγραφικές έννοιες (π.χ. βαρύ – ελαφρύ, άδειο – γεμάτο)
Κατανοεί απλές ερωτήσεις που εισάγονται με τι- που
ΕΚΦΡΑΣΗ
Στην ομιλία εμφανίζονται ακόμα αρκετές αντικαταστάσεις και αλλοιώσεις συμφώνων, όμως η καταληπτότητα της ομιλίας φαίνεται να εξελίσσεται
Μπορεί να εκφράσει άρνηση
Χρησιμοποιεί 3-4 λέξεις κατά την ομιλία του
Ονομάζει εικόνες (απαντάει στην ερώτηση «τι είναι αυτό;»)
Απαντάει σε απλές ερωτήσεις που εισάγονται με «τι / που» και σε αυτές που καλείται να απαντήσει ναι/όχι
Χρησιμοποιεί βασικά ρήματα
Χρησιμοποιεί άρθρα (π.χ. ο / η / το κλπ.)
Χρησιμοποιεί τις έννοιες του χώρου (πάνω – κάτω – μέσα)
Χρησιμοποιεί ομαλό πληθυντικό αριθμό (πχ. γάτα – γάτες)
Έως 4ων χρονών
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
Κατανοεί τις περισσότερες έννοιες του χώρου (πάνω /κάτω, μέσα/ έξω, μπροστά/ πίσω)
Γνωρίζει αντίθετες περιγραφικές έννοιες (σκληρό/ μαλακό, βαρύ/ελαφρύ, άδειο/γεμάτο)
Ομαδοποιεί και κατηγοριοποιεί αντικείμενα (π.χ. φρούτα, παιχνίδια, ζώα)
Εντοπίζει χρώματα που θα του ζητηθούν (κόκκινο , μπλε, πράσινο, κίτρινο)
Δείχνει μέρη του σώματός του όταν του ζητηθούν
Τοποθετεί στη σειρά τέσσερις απλές εικόνες που απεικονίζουν μία ιστορία
ΕΚΦΡΑΣΗ
Η ομιλία του είναι πιο καταληπτή, όμως κάνει ακόμη αντικαταστάσεις συμφώνων
Χρησιμοποιεί προτάσεις πέντε-οχτώ λέξεων
Δίνει λογικές απαντήσεις σε ερωτήσεις
Περιγράφει μία διαδικασία ή ένα γεγονός που του συνέβη, με σωστή χρονική σειρά
Χρησιμοποιεί αντωνυμίες αυθόρμητα (εγώ/ εσύ/αυτός / εμείς / αυτοί /αυτές)
Ονομάζει χρώματα (κόκκινο, μπλε, πράσινο, κίτρινο, καφέ, πορτοκαλί, ροζ, μοβ)
Επαναλαμβάνει προτάσεις έξι απλών λέξεων
Απαντάει σε ερωτήσεις που εισάγονται με που, τι, ποιος, πότε
Στις προτάσεις του χρησιμοποιεί συνδετικές λέξεις (πχ. και, γιατί )
Χρησιμοποιεί το μέλλοντα (θα)
Ονομάζει πρώτο / τελευταίο αντικείμενο από σειρά αντικειμένων (Αυτό τι είναι; Πρώτο ή τελευταίο;)
Έως 5 χρονών
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
Κατανοεί όλες τις έννοιες του χώρου (πάνω/ κάτω, μέσα/ έξω, δίπλα, μπροστά / πίσω)
Κατανοεί πιο σύνθετες οδηγίες και εντολές
Κατανοεί πιο πολλές αντίθετες περιγραφικές έννοιες (ψηλός / κοντός, ίσιο / σγουρό, βαρύ / ελαφρύ κλπ)
Κατανοεί επιπλέον ποσοτικές έννοιες (πολλά/ λίγα, περισσότερα/ λιγότερα)
Τοποθετεί στη σειρά πέντε απλές εικόνες που απεικονίζουν μία ιστορία
ΕΚΦΡΑΣΗ
Χρησιμοποιεί αρκετά διπλά σύμφωνα. Έχει κατακτήσει όλους τους ήχους, όμως μπορεί να υπολείπεται το /ρ/
Περιγράφει τα νέα της ημέρας του, με βοήθεια ερωτήσεων
Χρησιμοποιεί μεγάλες προτάσεις στην αυθόρμητη ομιλία του
Χρησιμοποιεί προθέσεις για να πει πού είναι ένα αντικείμενο (πχ. «είναι πάνω στο..»)
Περιγράφει μία διαδικασία με σωστή χρονική σειρά των γεγονότων
Ονομάζει πολλές έννοιες από μία κατηγορία (πχ. πες μου μερικά ζώα/ φαγητά)
Ονομάζει πρώτο / μεσαίο / τελευταίο αντικείμενο από μία σειρά τριών αντικειμένων, αν του ζητηθεί
Δίνει απλούς ορισμούς εννοιών (πχ. Τι είναι το παπούτσι;)
Επαναλαμβάνει σύνθετες προτάσεις (πχ. Στην Μαρία αρέσει να κάθεται στον καναπέ και να τρώει )
Ονομάζει κατηγορίες (πχ. το γουρούνι, η πάπια, το φίδι: τι είναι όλα αυτά;)
Απαντάει λογικά σε ερωτήσεις που εισάγονται με το ‘γιατί’ ή το ‘πότε’ (πχ. Γιατί φοράμε καπέλο;)
Ονομάζει όλα τα χρώματα και τα σχήματα
Περιγράφει ιστορία δίνοντας πολλές πληροφορίες για αυτήν και αναλύοντας τα γεγονότα με σωστή χρονολογική σειρά
Έως 6 χρονών
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
Κατανοεί την έννοια του αντίθετου
Κατανοεί τις εποχές και τι κάνουμε την κάθε μία (πχ. το καλοκαίρι κάνουμε μπάνιο στη θάλασσα)
Κατανοεί επιπλέον ποσοτικές έννοιες (μισό / ολόκληρο, πολλά / μερικά / λίγα)
Κατανοεί πρόταση με 2 περιγραφικές έννοιες (π.χ. δείξε μου από αυτά τα παιδιά, ποιο έχει σγουρά μαύρα μαλλιά)
Τοποθετεί 6 εικόνες που αποτελούν μία ιστορία, σε σωστή χρονολογική σειρά
Κατανοεί τι πρέπει να κάνει σε καθημερινά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσει (πχ. Τι κάνουμε αν χαθούμε στο εμπορικό κέντρο)
ΕΚΦΡΑΣΗ
Δεν αντιμετωπίζει δυσκολία στην παραγωγή διπλών συμφώνων. Παράγει λέξεις με τρία σύμφωνα στη σειρά
Περιγράφει αναλυτικά τα νέα της ημέρας του
Κατανοεί ιστορία όταν του τη διαβάζουν και την αναδιατυπώνει
Χρησιμοποιεί όλες τις έννοιες του χρόνου (χθες/ σήμερα / αύριο, τώρα, αργότερα)
Το συντακτικό που χρησιμοποιεί πλησιάζει εκείνο των ενηλίκων
Χρησιμοποιεί πολλές περιγραφικές έννοιες
Δίνει ολοκληρωμένους ορισμούς για απλές έννοιες (πχ. Τι είναι το μήλο;)
Χρησιμοποιεί ακόμη περισσότερες ποσοτικές έννοιες (πχ. γεμάτο / άδειο, περισσότερα / λιγότερα)
Αφηγείται μία ιστορία δίνοντας λεπτομέρειες και περιγράφοντας με σωστή σειρά τα γεγονότα
Αφηγείται μία ιστορία δίνοντας λεπτομέρειες και περιγράφοντας με σωστή σειρά τα γεγονότα