Σχολική Μελέτη: υπόθεση που απαιτεί υπομονή, επιμονή και μεγάλες αντοχές…
Οι σχολικές εργασίες και το διάβασμα στο σπίτι υπάρχουν για να ενισχύουν τη μάθηση προσδοκώντας παράλληλα την εμπέδωση όλων όσων μαθαίνει το παιδί στο σχολείο. Συχνά όμως, η όλη διαδικασία αποβαίνει ένα ιδιαίτερα δύσκολο έργο για κάποιους γονείς που προσπαθούν με κόπο να πείσουν το παιδί τους να ετοιμάσει τα μαθήματά του για την επόμενη μέρα. Οι ομηρικοί καβγάδες, το χάσιμο ποιοτικού χρόνου με το παιδί ή η άσχημη διάθεση αμφότερων είναι μόνο κάποια στοιχεία από αυτά που έπονται με την άρνηση του παιδιού για διάβασμα. Υπάρχουν άραγε τρόποι για να κινητοποιήσουμε ή να βοηθήσουμε ένα παιδί με τη σχολική του μελέτη; Μπορούμε να μεταμορφώσουμε το επίπονο αυτό ζήτημα σε κάτι πιο ανώδυνο για όλους μας στο σπίτι;
Το κατάλληλο περιβάλλον
Ο χώρος στον οποίο μελετά το παιδί είναι μείζονος σημασίας. Είναι βασικό η μελέτη του παιδιού να πραγματοποιείται σε ένα χώρο του σπιτιού με όσο πιο λιγοστά ερεθίσματα γίνεται για να μην αποσπάται εύκολα η προσοχή του. Όταν χτυπούν τηλέφωνα, ακούγονται συνομιλίες, λειτουργεί η τηλεόραση ή το ραδιόφωνο είναι πολύ δύσκολο για το παιδί να συγκεντρωθεί στο διάβασμά του. Αντίθετα, όταν βρίσκεται σε ένα ήσυχο δωμάτιο, έχοντας δίπλα ό, τι χρειάζεται για τη μελέτη του (βιβλία, τετράδια, μολύβια, γόμες κτλ.) ώστε να μη χρειάζεται να σηκώνεται κάθε φορά και να τα ψάχνει, το βοηθά να παραμένει προσηλωμένο στις σχολικές του υποχρεώσεις. Ακόμα πιο πέρα, ένα τακτοποιημένο και οργανωμένο γραφείο σ’ ένα κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο για μελέτη λειτουργεί ως βάση για μία οργανωμένη και δομημένη σκέψη άρα και αποτελεσματικότερο διάβασμα. Όσο παράδοξο κι αν ακούγεται κάποια γνωστικά αντικείμενα (π.χ. ορθογραφία, μαθηματικά) βασίζονται στον ομαδοποιημένο, οργανωμένο και γραμμικό τρόπο σκέψης!
Ο σωστός προγραμματισμός
Εξίσου σημαντικό όμως είναι να υπάρχει ένας σαφής προγραμματισμός όπου θα τηρείται με συνέπεια για τη σωστή διαχείριση του χρόνου προς μελέτη. Η αποτελεσματική μάθηση στην πραγματικότητα δεν απαιτεί πολλές ώρες ενώ το κλειδί για την όλη αυτή διαδικασία είναι το τι και το πώς θα το διαβάσει το παιδί ώστε να το κατανοήσει κι έπειτα να το συγκρατήσει. Το να κάθεται (κυρίως αν πρόκειται για παιδί δημοτικού) τρεις ή τέσσερις ώρες για διάβασμα την ημέρα είναι υπερβολικό και μάταιο εφόσον οι εξωσχολικές δραστηριότητες, η χαλάρωση ή το παιχνίδι σ’ αυτή την ηλικία κρίνονται ζωτικής σημασίας. Θα ήταν χρήσιμο λοιπόν, να φτιάξετε μαζί με το παιδί ένα πρόγραμμα ορίζοντας την ώρα που θα αρχίζει και θα τελειώνει περιλαμβάνοντας τόσο το διάβασμα όσο και το παιχνίδι. Μία πετυχημένη προσέγγιση είναι να καταγράψετε αρχικά μαζί με το παιδί τις εργασίες του και κάθε μία που θα ολοκληρώνει να τη σβήνει προχωρώντας στην επόμενη μέχρι το τέλος όπου θα υπάρχει κάποια επιβράβευση (π.χ. παιχνίδι στον υπολογιστή). Έτσι αναπτύσσεται στο παιδί τόσο η έννοια του χρόνου κατά τη μελέτη όσο και της οργάνωσης αυτού αλλά και το αίσθημα της αυτοπεποίθησης. Αν πάλι το παιδί χρειάζεται τη βοήθεια κάποιου ενήλικα, μία επίσης καλή ιδέα είναι αφού έχει συγκεντρώσει όλες τις εργασίες που έχει να κάνει, να τις χωρίσει σε δύο κατηγορίες: «τι μπορώ να κάνω μόνος μου» και «πού χρειάζομαι βοήθεια» ξεκινώντας από την πρώτη κατηγορία. Αφού έχει περατώσει όσες καταφέρνει κατόπιν μπορείτε να το βοηθήσετε στις υπόλοιπες.
Η στάση των γονέων
Αναλύοντας παραπάνω πρακτικά ζητήματα που σχετίζονται με το πώς θα μπορούσε να γίνει πιο προσιτή η μελέτη για τα παιδιά δε μένει παρά να συζητηθεί και ο ρόλος των γονέων στο ζήτημα αυτό. Πολλές φορές παρατηρείται μια ασυμφωνία μεταξύ του ζευγαριού για το πότε, πόσο και πώς να διαβάσει το παιδί στο οποίο δημιουργείται μια σύγχυση τελικά για το τι πρέπει να κάνει. Είναι καλό, λοιπόν, οι γονείς να υιοθετούν μια κοινή γραμμή πλεύσης και να μην αλλάζουν πορεία από αυτή δίχως τη μεταξύ τους συνεννόηση. Επίσης, αν και όλοι γνωρίζουμε ότι δεν είναι εύκολο, ας περιορίσουν όσο μπορούν την κούραση και την υπερένταση της ημέρας γιατί συνήθως αποτελούν αρνητικά στοιχεία που αλλοιώνουν τη συμπεριφορά και τις αντοχές τους προς το παιδί. Αναμφισβήτητα, στόχος των γονέων είναι να αποκτήσουν αυτόνομα παιδιά που θα στηρίζονται στις δυνάμεις τους και θα επιλύουν τα όποια ζητήματα προκύπτουν στη ζωή τους αργότερα με επιτυχία. Το ίδιο ζητούμενο προκύπτει με το διάβασμα στο σπίτι: πώς ένα παιδί θα μάθει να ανταπεξέρχεται μόνο του στις μετέπειτα σχολικές απαιτήσεις αν έχει συνηθίσει να του δίνει τις λύσεις έτοιμες η μαμά ή ο μπαμπάς, αν του κάνουν οι ίδιοι τα μαθήματα ή αν έχει ένα δάσκαλο στο σπίτι ενώ μπορεί να τα καταφέρει και μόνο του; Η όποια βοήθεια δίνεται στο παιδί πρέπει να είναι στα πλαίσια της περαιτέρω επεξήγησης και απλούστευσης αυτού που ζητείται ώστε να αναπτύξει σιγά σιγά ικανότητες που αφορούν τον προβληματισμό και την επίλυση ζητουμένων. Αν όμως, δεν είστε σε θέση να βοηθήσετε το παιδί καλό είναι να απευθύνεστε στο δάσκαλό του και να σας καθοδηγεί ο ίδιος ή κάποιος ειδικός.
Είναι πιθανόν να συναντήσετε δυσκολίες στην πράξη, όμως χρειάζεται υπομονή, επιμονή και μεγάλες αντοχές. Αν εφαρμοστούν συστηματικά έστω με μικρά βήματα αρχικά, είναι σίγουρο πως θα καρπωθείτε περισσότερη ηρεμία στο σπίτι και το σημαντικότερο θα αποκτήσετε ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά σας.